TÜM ÜRÜNLERDE VADE FARKSIZ 2 TAKSİT!
0546 155 50 17 0312 922 03 90
  • Sepetinizde ürün bulunmuyor.

    • 190.00 TL ve üzeri alışverişlerinizde ücretsiz kargo gönderimi yapılmaktadır.
  • GİRİŞ

Elektrik Yüklü Bir Cisim Nötr ve Yalıtkan Bir Cismi Nasıl Çeker?

Elektrik yüklü iki cismin arasında Coulomb kuvveti oluşur ve bu iki cisim birbirini çeker ya da iter. Yüklü cisimler nötr cisimleri de Coulomb kuvvetiyle çekebilir. Bu durumu anlayabilmek için önce iletken sonra da yalıtkan nötr cisimler üzerinden inceleyeceğiz.

Nötr ve iletken bir cisme elektriksel kuvvetler nasıl etki eder?

Coulomb kuvvetini yüklü bir cisim ve iletken nötr bir cisim arasında da görebiliriz. Yüklü cismin oluşturduğu elektrik alan, iletken nötr cismin üzerindeki serbest yüklerin zıt uçlara çekilmesini sağlar. Bu durumda zıt cins yükler arasındaki mesafe kısalırken aynı cins yükler birbirinden uzaklaşır. Böylece zıt cins yükler arasındaki çekme kuvveti, aynı cins yükler arasındaki itme kuvvetine baskın gelir. Sonuç olarak iki cisim arasında net bir çekme kuvveti oluşur.

elektrik-yuklu-cisim-01
Ortamda bir elektrik alan olmadığında iletken ve nötr cismin üzerindeki yükler homojen dağılacaktır.
elektrik-yuklu-cisim-02
Ortamda yüklü bir cismin olması nedeniyle iletken cismin üzerindeki yükler farklı uçlara çekilecektir.
elektrik-yuklu-cisim-03
Çekme kuvveti itme kuvvetine baskın geldiği için iki cisim birbirini çeker.

Nötr ve iletken bir cisme elektriksel kuvvetler nasıl etki eder?

Coulomb kuvvetini yüklü bir cisim ve iletken nötr bir cisim arasında da görebiliriz. Yüklü cismin oluşturduğu elektrik alan, iletken nötr cismin üzerindeki serbest yüklerin zıt uçlara çekilmesini sağlar. Bu durumda zıt cins yükler arasındaki mesafe kısalırken aynı cins yükler birbirinden uzaklaşır. Böylece zıt cins yükler arasındaki çekme kuvveti, aynı cins yükler arasındaki itme kuvvetine baskın gelir. Sonuç olarak iki cisim arasında net bir çekme kuvveti oluşur.

Yüklü bir cisim nötr ve yalıtkan bir cismin kutuplanmasını sağlayabilir. Bu durumda nötr cismin içindeki net yük miktarı değişmez.

Kutuplanma durumu gerçekleştiğinde, yükler arasındaki mesafe farklarından kaynaklı, yüklü cisim ve nötr yalıtkan cisim arasında net bir çekme kuvveti oluşur.

Örneklerle iletken olmayan cisimlerin yüklü cisimler tarafından çekilmesi

Saça sürtülerek yüklenmiş bir tarağın nötr ve yalıtkan kâğıt parçalarını çekmesi.

Plastik bir tarağı saçınıza bir süre sürttüğümüzde tarak negatif elektrik yüküyle yüklenir. Daha sonra tarağı nötr kâğıt parçalarına yaklaştırdığımızda tarağın bu kâğıt parçalarını çektiğini gözlemleriz.

Geçici olarak kutuplanan kâğıt parçaları negatif yüklü tarak tarafından çekiliyor. Gerçekleşen fiziksel olayı anlamak için daha yakından bakıyoruz.
Maddenin yapıtaşı olan atomlar pozitif ve negatif elektrik yüklü parçacıklardan oluşur. Nötr bir atomda bile proton ve elektron gibi yüklü parçacıklar bulunur.
Coulomb kuvveti elektriksel yükler arasında tanımlanan bir kuvvettir. Nötr cisimlere de Coulomb kuvvetinin etki edebilmesinin nedeni içinde barındırdıkları elektrik yüklü parçacıklardır. Coulomb kuvveti bu yükler arasında oluşur.
Tarak kâğıt parçalarının yüklenmesini değil kutuplanması sağlar. Böylece yüklü tarak ve kâğıt parçaları arasında net bir çekme kuvveti oluşur.

Konuyla ilgili örnek sorular

Nötr cisimler de içinde yüklü parçacıklar barındırır.


Coulomb kuvveti sadece elektriksel yükler arasında oluşur.

Elektrik yüklü plastik bir tarak kâğıt parçalarını çekerken kâğıt parçaları

Ertan Sinan Şahin
Ertan Sinan Şahin
Nazilli Anadolu Öğretmen Lisesi’nde okudu. 2013 yılında ODTÜ Fizik Bölümü'nden mezun oldu. 2015’te bir yıl Amerika’da UMass Lowell Fizik Bölümü'nde asistanlık yaptı. 2016’da ODTÜ Fizik Bölümü’nde genel görelilik ve kütle çekim teorileri üzerine yüksek lisansını tamamladı. YouTube’da ve ertansinansahin.com sitesinde üniversite sınavına hazırlanan öğrenciler için online fizik dersleri hazırlıyor. Yıllarca üniversite sınavına hazırlanan öğrencilere özel dersler verdi. ODTÜ Fizik Bölümü'nde asistan ve burada doktora yapıyor. Amatör bir futbol takımında sağ bek oynuyor. Tenis oynuyor. Gitar çalıyor. Bilgisayar oyunlarını seviyor.

Faydalı İçerikler

2021 YKS Fizik Canlı Yayınları

2021 YKS Fizik Canlı Yayınları Geleneksel YKS öncesi canlı yayınlarımıza başlıyoruz. Bu sefer soru çözümlerini Tolga Bilgin’le birlikte yapıyoruz. Elimizden [...]

2024 YKS Fizik Canlı Yayınları

2024 YKS Fizik Canlı Yayınları Geleneksel YKS öncesi canlı yayınlarımıza başlıyoruz. Sorular üzerinden genel bir tekrar yapıyoruz. Canlı yayınlardan önce [...]

Dersler Benim Seviyeme Uygun Mu?

Dersler Benim Seviyeme Uygun Mu? Bütün konular kendi içinde temel kavramlar ve fizik yasalarıyla başlıyor. Ardından başlıklar detaylandırılarak farklı fiziksel [...]