Elektrik Yüklü Bir Cisim Nötr ve Yalıtkan Bir Cismi Nasıl Çeker?

Elektrik yüklü iki cismin arasında Coulomb kuvveti oluşur ve bu iki cisim birbirini çeker ya da iter. Yüklü cisimler nötr cisimleri de Coulomb kuvvetiyle çekebilir. Bu durumu anlayabilmek için önce iletken sonra da yalıtkan nötr cisimler üzerinden inceleyeceğiz.

Nötr ve iletken bir cisme elektriksel kuvvetler nasıl etki eder?

Coulomb kuvvetini yüklü bir cisim ve iletken nötr bir cisim arasında da görebiliriz. Yüklü cismin oluşturduğu elektrik alan, iletken nötr cismin üzerindeki serbest yüklerin zıt uçlara çekilmesini sağlar. Bu durumda zıt cins yükler arasındaki mesafe kısalırken aynı cins yükler birbirinden uzaklaşır. Böylece zıt cins yükler arasındaki çekme kuvveti, aynı cins yükler arasındaki itme kuvvetine baskın gelir. Sonuç olarak iki cisim arasında net bir çekme kuvveti oluşur.

elektrik-yuklu-cisim-01
Ortamda bir elektrik alan olmadığında iletken ve nötr cismin üzerindeki yükler homojen dağılacaktır.
elektrik-yuklu-cisim-02
Ortamda yüklü bir cismin olması nedeniyle iletken cismin üzerindeki yükler farklı uçlara çekilecektir.
elektrik-yuklu-cisim-03
Çekme kuvveti itme kuvvetine baskın geldiği için iki cisim birbirini çeker.

Nötr ve iletken bir cisme elektriksel kuvvetler nasıl etki eder?

Coulomb kuvvetini yüklü bir cisim ve iletken nötr bir cisim arasında da görebiliriz. Yüklü cismin oluşturduğu elektrik alan, iletken nötr cismin üzerindeki serbest yüklerin zıt uçlara çekilmesini sağlar. Bu durumda zıt cins yükler arasındaki mesafe kısalırken aynı cins yükler birbirinden uzaklaşır. Böylece zıt cins yükler arasındaki çekme kuvveti, aynı cins yükler arasındaki itme kuvvetine baskın gelir. Sonuç olarak iki cisim arasında net bir çekme kuvveti oluşur.

Yüklü bir cisim nötr ve yalıtkan bir cismin kutuplanmasını sağlayabilir. Bu durumda nötr cismin içindeki net yük miktarı değişmez.

Kutuplanma durumu gerçekleştiğinde, yükler arasındaki mesafe farklarından kaynaklı, yüklü cisim ve nötr yalıtkan cisim arasında net bir çekme kuvveti oluşur.

Örneklerle iletken olmayan cisimlerin yüklü cisimler tarafından çekilmesi

Saça sürtülerek yüklenmiş bir tarağın nötr ve yalıtkan kâğıt parçalarını çekmesi.

Plastik bir tarağı saçınıza bir süre sürttüğümüzde tarak negatif elektrik yüküyle yüklenir. Daha sonra tarağı nötr kâğıt parçalarına yaklaştırdığımızda tarağın bu kâğıt parçalarını çektiğini gözlemleriz.

Geçici olarak kutuplanan kâğıt parçaları negatif yüklü tarak tarafından çekiliyor. Gerçekleşen fiziksel olayı anlamak için daha yakından bakıyoruz.

Konuyla ilgili örnek sorular

Nötr cisimler de içinde yüklü parçacıklar barındırır.

Doğru
Yanlış
Maddenin yapıtaşı olan atomlar pozitif ve negatif elektrik yüklü parçacıklardan oluşur. Nötr bir atomda bile proton ve elektron gibi yüklü parçacıklar bulunur.

Coulomb kuvveti sadece elektriksel yükler arasında oluşur.

Doğru
Yanlış
Coulomb kuvveti elektriksel yükler arasında tanımlanan bir kuvvettir. Nötr cisimlere de Coulomb kuvvetinin etki edebilmesinin nedeni içinde barındırdıkları elektrik yüklü parçacıklardır. Coulomb kuvveti bu yükler arasında oluşur

Elektrik yüklü plastik bir tarak kâğıt parçalarını çekerken kâğıt parçaları…

Elektrik yüküyle yüklenir
Tarak kâğıt parçalarının yüklenmesini değil kutuplanması sağlar. Böylece yüklü tarak ve kâğıt parçaları arasında net bir çekme kuvveti oluşur.
Geçici olarak kutuplanır

Faydalı İçerikler