Hafta içi saat 16.00'ya kadar verilen siparişler aynı gün kargoda! 190 TL ve üzeri alışverişlerde kargo ücretsiz!
0546 155 50 17 0312 92 20 390
  • Sepetinizde ürün bulunmuyor.

    • 190.00 TL ve üzeri alışverişlerinizde ücretsiz kargo gönderimi yapılmaktadır.
  • GİRİŞ

Elektrik Yüklü Bir Cisim Nötr ve Yalıtkan Bir Cismi Nasıl Çeker?

Elektrik yüklü iki cismin arasında Coulomb kuvveti oluşur ve bu iki cisim birbirini çeker ya da iter. Yüklü cisimler nötr cisimleri de Coulomb kuvvetiyle çekebilir. Bu durumu anlayabilmek için önce iletken sonra da yalıtkan nötr cisimler üzerinden inceleyeceğiz.

Nötr ve iletken bir cisme elektriksel kuvvetler nasıl etki eder?

Coulomb kuvvetini yüklü bir cisim ve iletken nötr bir cisim arasında da görebiliriz. Yüklü cismin oluşturduğu elektrik alan, iletken nötr cismin üzerindeki serbest yüklerin zıt uçlara çekilmesini sağlar. Bu durumda zıt cins yükler arasındaki mesafe kısalırken aynı cins yükler birbirinden uzaklaşır. Böylece zıt cins yükler arasındaki çekme kuvveti, aynı cins yükler arasındaki itme kuvvetine baskın gelir. Sonuç olarak iki cisim arasında net bir çekme kuvveti oluşur.

elektrik-yuklu-cisim-01
Ortamda bir elektrik alan olmadığında iletken ve nötr cismin üzerindeki yükler homojen dağılacaktır.
elektrik-yuklu-cisim-02
Ortamda yüklü bir cismin olması nedeniyle iletken cismin üzerindeki yükler farklı uçlara çekilecektir.
elektrik-yuklu-cisim-03
Çekme kuvveti itme kuvvetine baskın geldiği için iki cisim birbirini çeker.

Nötr ve iletken bir cisme elektriksel kuvvetler nasıl etki eder?

Coulomb kuvvetini yüklü bir cisim ve iletken nötr bir cisim arasında da görebiliriz. Yüklü cismin oluşturduğu elektrik alan, iletken nötr cismin üzerindeki serbest yüklerin zıt uçlara çekilmesini sağlar. Bu durumda zıt cins yükler arasındaki mesafe kısalırken aynı cins yükler birbirinden uzaklaşır. Böylece zıt cins yükler arasındaki çekme kuvveti, aynı cins yükler arasındaki itme kuvvetine baskın gelir. Sonuç olarak iki cisim arasında net bir çekme kuvveti oluşur.

Yüklü bir cisim nötr ve yalıtkan bir cismin kutuplanmasını sağlayabilir. Bu durumda nötr cismin içindeki net yük miktarı değişmez.

Kutuplanma durumu gerçekleştiğinde, yükler arasındaki mesafe farklarından kaynaklı, yüklü cisim ve nötr yalıtkan cisim arasında net bir çekme kuvveti oluşur.

Örneklerle iletken olmayan cisimlerin yüklü cisimler tarafından çekilmesi

Saça sürtülerek yüklenmiş bir tarağın nötr ve yalıtkan kâğıt parçalarını çekmesi.

Plastik bir tarağı saçınıza bir süre sürttüğümüzde tarak negatif elektrik yüküyle yüklenir. Daha sonra tarağı nötr kâğıt parçalarına yaklaştırdığımızda tarağın bu kâğıt parçalarını çektiğini gözlemleriz.

Geçici olarak kutuplanan kâğıt parçaları negatif yüklü tarak tarafından çekiliyor. Gerçekleşen fiziksel olayı anlamak için daha yakından bakıyoruz.
Maddenin yapıtaşı olan atomlar pozitif ve negatif elektrik yüklü parçacıklardan oluşur. Nötr bir atomda bile proton ve elektron gibi yüklü parçacıklar bulunur.
Coulomb kuvveti elektriksel yükler arasında tanımlanan bir kuvvettir. Nötr cisimlere de Coulomb kuvvetinin etki edebilmesinin nedeni içinde barındırdıkları elektrik yüklü parçacıklardır. Coulomb kuvveti bu yükler arasında oluşur.
Tarak kâğıt parçalarının yüklenmesini değil kutuplanması sağlar. Böylece yüklü tarak ve kâğıt parçaları arasında net bir çekme kuvveti oluşur.

Konuyla ilgili örnek sorular

Nötr cisimler de içinde yüklü parçacıklar barındırır.


Coulomb kuvveti sadece elektriksel yükler arasında oluşur.

Elektrik yüklü plastik bir tarak kâğıt parçalarını çekerken kâğıt parçaları

Ertan Sinan Şahin
Ertan Sinan Şahin
Nazilli Anadolu Öğretmen Lisesi’nde okudu. 2013 yılında ODTÜ Fizik Bölümü'nden mezun oldu. 2015’te bir yıl Amerika’da UMass Lowell Fizik Bölümü'nde asistanlık yaptı. 2016’da ODTÜ Fizik Bölümü’nde genel görelilik ve kütle çekim teorileri üzerine yüksek lisansını tamamladı. YouTube’da ve ertansinansahin.com sitesinde üniversite sınavına hazırlanan öğrenciler için online fizik dersleri hazırlıyor. Yıllarca üniversite sınavına hazırlanan öğrencilere özel dersler verdi. ODTÜ Fizik Bölümü'nde asistan ve burada doktora yapıyor. Amatör bir futbol takımında sağ bek oynuyor. Tenis oynuyor. Gitar çalıyor. Bilgisayar oyunlarını seviyor.

Faydalı İçerikler

2020 MEB Kazanımları Belgesi-YKS Fizikte Kaldırılan ve Eklenen Konular

2020 MEB Kazanımları Belgesi, YKS Fizikte Kaldırılan ve Eklenen Konular Fiziğin 2019 YKS, 2020 YKS ve 2021 YKS müfredatı birebir [...]

Online İmza Günleri 2024

Online İmza Günleri Programı 11-15 Temmuz 2024 tarihleri arasında alacağın bütün kitapları Ertan Sinan Şahin senin için imzalıyor. Satın alma [...]

YKS için TYT-AYT Video Konu Anlatımlı Fizik Soru Bankası

TYT-AYT Video Dersleri için Hazırladığımız Kitaplarımızı İnceleyin! 1. Kitap | TYT Fizik - 9. Sınıf Konuları Fizik bilimine giriş Madde [...]